Στήριξη κατά την Εγκυμοσύνη

Εγκυμοσύνη και υπογονιμότητα

Η εγκυμοσύνη μετά την υπογονιμότητα ανοίγει ένα νέο κύκλο στη ζωή του ζευγαριού. Μετά από πολλές ή λίγες προσπάθειες, μετά από λιγότερο ή περισσότερο παρεμβατικές μεθόδους και εξειδικευμένες, μακροχρόνιες και ακριβές ιατρικές διαδικασίες, έρχεται κάποτε η πολυπόθητη εγκυμοσύνη! Το ζευγάρι συνήθως θεωρεί πως ο σκοπός έχει πια επιτευχθεί. Η εγκυμοσύνη θα επουλώσει τον συναισθηματικό απόηχο της υπογονιμότητας, θα «σβήσει» όλες τις δύσκολες εμπειρίες και αναμνήσεις και θα φέρει την ευτυχία. Ωστόσο, η εγκυμοσύνη μετά την υπογονιμότητα συχνά επιφυλάσσει ιδιαίτερες προκλήσεις. 

Κύριες προκλήσεις στην εγκυμοσύνη μετά την υπογονιμότητα 

Η εγκυμοσύνη μετά από υπογονιμότητα βιώνεται ως «πολύτιμη» και επισφαλής. Ο φόβος, το άγχος και η αμφιθυμία περιπλέκουν την προσαρμογή στην εγκυμοσύνη και την μετάβαση στην μητρότητα, που από μόνη της είναι μια πολύπλοκη ενδοψυχική διεργασία. Η εμπειρία της υπογονιμότητας εξακολουθεί να επηρεάζει τη γυναίκα, φέρνοντας στην επιφάνεια αντιφατικά συναισθήματα και αμφιθυμία. Ανάμεσα σε αυτά ξεχωρίζουν η ευτυχία και η ικανοποίηση για την εγκυμοσύνη, ο φόβος για μία ενδεχόμενη απώλεια, η απροθυμία σύνδεσης με το έμβρυο και η δυσκολία αποδοχής της εγκυμοσύνης, μαζί με την αντίληψη ενός «ελαττωματικού» εαυτού ως συνέχεια της υπογονιμότητας. Επιπλέον ιδιαιτερότητες προκύπτουν όταν υπάρχουν δότες και παρένθετες μητέρες, μία πολύδυμη εγκυμοσύνη ή η απουσία γενετικού δεσμού με το έμβρυο.

Μακροχρόνια Υπογονιμότητα 

Όταν έχει προηγηθεί μακροχρόνια υπογονιμότητα, η αναθεώρηση της ταυτότητας και η εσωτερική αναδιαμόρφωση είναι μεγάλες προκλήσεις για τη γυναίκα που καλείται να τις επεξεργαστεί. Η ίδια νιώθει ότι ζει ανάμεσα σε δύο κόσμους. Αυτόν της υπογονιμότητας και αυτόν της εγκυμοσύνης. Δυσκολεύεται να δει τον εαυτό της ως μια «φυσιολογική» έγκυο γυναίκα. Αυτή η «γκρίζα ζώνη» προσκαλεί τη γυναίκα να επεξεργαστεί την νέα της ταυτότητα και να «ξανασυστηθεί» στον εαυτό της και τον κόσμο.  

Πολύδυμη Εγκυμοσύνη 

Η πολύδυμη εγκυμοσύνη είναι μια συνήθης κατάληξη στις περιπτώσεις υποβοηθούμενης αναπαραγωγής. Ωστόσο, πρόκειται για εγκυμοσύνες υψηλού κινδύνου τόσο για τα έμβρυα όσο και για τη μητέρα. Ένας τρόπος που αντιμετωπίζεται ιατρικά είναι η επιλεκτική εμβρυϊκή μείωση στο πρώτο τρίμηνο της εγκυμοσύνης. Είναι μια ιδιαίτερα στρεσογόνος διαδικασία, που προκαλεί αναστάτωση στο ζευγάρι και συχνά βιώνεται ως απώλεια παιδιού, δηλαδή τραυματικά από τη γυναίκα. 

Εγκυμοσύνη με συμμετοχή τρίτου 

Όταν η εγκυμοσύνη επιτυγχάνεται με δωρεά ωαρίου, σπέρματος ή εμβρύου ή με παρένθετη μητρότητα, η μετάβαση στην γονεϊκότητα χαρακτηρίζεται από σημαντικές ψυχολογικές προκλήσεις. Η «ασάφεια» που συνδέεται με τη γενετική σχέση που υπάρχει (ή δεν υπάρχει) με το μωρό που κυοφορείται, δημιουργεί μια σειρά από ζητήματα. Το κυριότερο είναι η απόφαση του ζευγαριού να συμπεριλάβει έναν δότη (ή δότρια) ή μια παρένθετη μητέρα στην αναπαραγωγική ζωή του. Άλλα συνηθισμένα ζητήματα είναι η επιλογή ανάμεσα σε γνωστό ή άγνωστο δότη (ή δότρια) και η έλλειψη γενετικής σχέσης με τους γονείς (ή έναν από αυτούς). Ο εκ νέου καθορισμός της γονεϊκότητας και η αποκάλυψη της πληροφορίας στο παιδί και το οικείο περιβάλλον, επίσης απασχολούν πολλά ζευγάρια.

Η επεξεργασία των ζητημάτων αυτών πριν την εμβρυομεταφορά, είναι καθοριστικής σημασίας ώστε να βιωθεί θετικά η εγκυμοσύνη και να δημιουργηθεί ένας ασφαλής δεσμός με το μωρό. Σε κανένα από αυτά δεν υπάρχουν απόλυτες και οριστικές απαντήσεις, όμως είναι σημαντικό ένα ζευγάρι να είναι επαρκώς ενημερωμένο και προετοιμασμένο και να έχει επεξεργαστεί οποιαδήποτε αμφιθυμία σχετικά με την διαδικασία. Δυστυχώς, είναι θέματα με ιδιαίτερες προεκτάσεις που συχνά παραγνωρίζονται. Ιδίως όταν η επίτευξη της εγκυμοσύνης γίνεται ο απόλυτος στόχος και η μελλοντική ψυχολογική ευημερία γονιών και παιδιών χάνεται από την οπτική. 

Δευτερογενής Υπογονιμότητα 

Η εγκυμοσύνη μετά από δευτερογενή υπογονιμότητα συμβαίνει όταν η γυναίκα που έχει ήδη αποκτήσει παιδί χωρίς πρόβλημα, σε μια επόμενη εγκυμοσύνη δυσκολεύεται και καταφεύγει στην ιατρική παρέμβαση. Στην περίπτωση που η νέα εγκυμοσύνη επιτυγχάνεται με συμμετοχή δότη/δότριας, τότε το ζευγάρι βρίσκεται αντιμέτωπο με την δημιουργία μιας «νέας μικτής οικογένειας», όπου συνυπάρχουν παιδιά με διαφορετικό αναπαραγωγικό ιστορικό. 

Εγκυμοσύνη σε προχωρημένη ηλικία 

Η εγκυμοσύνη σε ηλικία άνω των 35 ετών (elderly gravida) είναι μια αυξανόμενη τάση τα τελευταία χρόνια. Ειδικά όταν αφορά γυναίκες που γίνονται μητέρες για πρώτη φορά, αυτές συχνά θεωρούν ότι είναι η τελευταία ευκαιρία απόκτησης παιδιού. Ένα παιδί «με οποιοδήποτε κόστος» μπορεί να κάνει τη μητέρα να παραμελήσει τις δικές της συναισθηματικές και ιατρικές ανάγκες (π.χ. κίνδυνος διαβήτη, υπέρτασης), αφού το παιδί είναι ο πολυπόθητος στόχος. Σε αυτές τις γυναίκες συνιστάται ο προγεννητικός έλεγχος, που μπορεί να είναι πιο παρεμβατικός (π.χ αμνιοπαρακέντηση) και να ενέχει κινδύνους. Στην περίπτωση διάγνωσης σοβαρής ανωμαλίας στο έμβρυο, ο τερματισμός μιας τέτοιας «πολύτιμης» εγκυμοσύνης είναι ακόμη δυσκολότερος και μπορεί να δημιουργήσει σοβαρά ψυχολογικά προβλήματα στη γυναίκα και το ζευγάρι. Όπως επίσης και η γέννηση ενός «μη τέλειου» μωρού, που απαιτεί αυξημένη φροντίδα. Πέρα από τα ιατρικά ζητήματα, εγκυμοσύνη σε προχωρημένη ηλικία συχνά συναντάμε σε ανασυσταμένες οικογένειες, οπότε μπορεί να συνυπάρχουν παππούδες μεγάλης ηλικίας που χρειάζονται φροντίδα καθώς και παιδιά από προηγούμενο γάμο. Όλα αυτά είναι ζητήματα που περιπλέκουν την προσαρμογή του ζευγαριού στον νέο του ρόλο και είναι σημαντικό να αντιμετωπιστούν. 

Επιπλοκές της Εγκυμοσύνης 

Τέλος, ενδεχόμενες επιπλοκές στην εγκυμοσύνη εκθέτουν την μέλλουσα μητέρα σε νέο κυκεώνα ιατρικών εξετάσεων, πληροφοριών και θεραπειών. Το όνειρο μιας «φυσιολογικής» εγκυμοσύνης χάνεται, δίνοντας τη θέση του σε νέα πλήγματα στην «εικόνα εαυτού» και στην ανάγκη της γυναίκας να φέρει σε πέρας βασικούς στόχους της ζωής της. Επιπλέον, εντείνονται η αίσθηση απώλειας ελέγχου, η απομόνωση, το άγχος, ο φόβος, η ασάφεια και οι συζυγικές συγκρούσεις, που είναι και τα βασικότερα ζητήματα της υπογονιμότητας. 

Η συνεισφορά της Ψυχοθεραπείας

Μια εγκυμοσύνη μετά από υπογονιμότητα είναι ενδεχόμενο να δημιουργήσει στη γυναίκα και στο ζευγάρι άγχος και δυσφορία, που προέρχονται από μια σειρά θεμάτων που ανακύπτουν. Ο τρόπος και ο χρόνος που χρειάστηκαν για να επιτευχθεί η εγκυμοσύνη, η οικονομική επιβάρυνση, οι προσδοκίες με τις οποίες είναι επενδυμένη,  το ψυχικό τραύμα που καλείται να επουλώσει, η ατομική ταυτότητα που έρχεται να «αποκαταστήσει» και το προσωπικό νόημα που φέρει, είναι παραδείγματα της ποικιλίας και της συνθετότητας των παραγόντων που είναι σε δράση.  Όταν τα θέματα που ανακύπτουν δεν τύχουν ανοιχτής επεξεργασίας με τη βοήθεια της ψυχοθεραπείας, συχνά αυτά αναδύονται κατά την εγκυμοσύνη και μετά τον τοκετό, δυσχεραίνοντας τόσο τη σχέση του ζευγαριού όσο και τον δεσμό του με το μωρό που θα γεννηθεί.