Εναλλακτικές Μορφές Οικογένειας

Μόνος Γονιός – Ομόφυλα Ζευγάρια – Υιοθεσία

Στις περιπτώσεις αυτές δεν αναφύονται θέματα που κυρίως σχετίζονται με την υπογονιμότητα. Αντίθετα, η αντιμετώπιση των ανθρώπων αυτών ως «ασθενών» ή «υπογόνιμων» δημιουργεί δυσκολίες, τόσο στους ίδιους όσο και στο ιατρικό περιβάλλον που καλείται να ανταποκριθεί στην επιθυμία τους να αποκτήσουν παιδιά. Εδώ προκύπτουν ζητήματα που κυρίως σχετίζονται με την ίδια την επιθυμία για απόκτηση παιδιού, τη διαδρομή μέχρι την ικανοποίησή της καθώς και τις ιατρικές διαδικασίες και τις ψυχολογικές διεργασίες που τις συνοδεύουν.

Ο στόχος και σε αυτές τις διαφορετικές μορφές οικογένειας εξακολουθεί να παραμένει το μεγάλωμα καλοδεχούμενων και ευτυχισμένων παιδιών. Η εξειδικευμένη βοήθεια με τη μορφή της Συμβουλευτικής μπορεί να προσφέρει στις εναλλακτικές μορφές οικογένειας σημαντική στήριξη, ώστε να δημιουργηθούν οι καλύτερες δυνατές προϋποθέσεις που να φωτίζουν όλες τις πλευρές αυτών των επιλογών.

Μόνος Γονιός

Ο όρος “μόνος γονιός” αναφέρεται σε γυναίκες ή άνδρες χωρίς σύζυγο ή σύντροφο. Αποτελούν μια ομάδα ανθρώπων, στην οποία αναφερόμαστε πιο ειδικά με τον όρο μόνος γονιός από επιλογή (single parent by choice), που αποφασίζουν να αποκτήσουν και να αναθρέψουν ένα παιδί χωρίς να έχουν προηγηθεί, θάνατος συντρόφου, διαζύγιο, χωρισμός ή ανεπιθύμητη εγκυμοσύνη (για τις γυναίκες). Επειδή είναι πολύ χαμηλός ο αριθμός των ανδρών που επιθυμούν να γίνουν μόνοι γονείς, αναφερόμαστε κυρίως σε γυναίκες, αν και τα ζητήματα που ανακύπτουν φαίνεται ότι είναι παρόμοια και στα δύο φύλα.

Η Συμβουλευτική συμβάλλει στο να επεξεργαστεί ο υποψήφιος μόνος γονιός την απόφασή του σε ένα ασφαλές πλαίσιο, πριν προχωρήσει στην δημιουργία οικογένειας. Αποκτά έτσι η/ο υποψήφια/ος τη δυνατότητα να εξετάσει όλα τα ζητήματα που την απασχολούν τώρα αλλά θα απασχολήσουν και στο μέλλον, ώστε να πάρει τις αποφάσεις που του/της ταιριάζουν. Ένα τέτοιο ζήτημα είναι η διερεύνηση της επιθυμίας σχετικά με την ίδια την απόφαση και ό,τι σημαίνει αυτή για την ίδια την υποψήφια για το παρόν και το μέλλον. Επίσης σημαντική είναι η επιλογή μεταξύ γνωστού και άγνωστου δότη σπέρματος/ωαρίου ή παρένθετης μητέρας. Και βέβαια, πάντα είναι κύριο θέμα η αποκάλυψη της σχετικής πληροφορίας στο παιδί που θα γεννηθεί.

Ομόφυλα Ζευγάρια και Γονεϊκότητα

Οι στόχοι της Συμβουλευτικής στην περίπτωση που ένα ομόφυλο ζευγάρι επιθυμεί να δημιουργήσει οικογένεια, εξαρτώνται από την χρονική στιγμή που το ζευγάρι αναζητά βοήθεια. Η Συμβουλευτική, και εδώ, συμβάλλει στην επεξεργασία μιας σειράς από επιλογές και αποφάσεις. 

Στην περίπτωση π.χ. ενός ζευγαριού γυναικών, προφανή αντικείμενα επιλογών είναι ποιας συντρόφου γενετικό υλικό θα «χρησιμοποιηθεί» και ποια θα κυοφορήσει το παιδί. Άλλα αντικείμενα συζήτησης στο πλαίσιο της Συμβουλευτικής είναι οι ιατρικές διαδικασίες και οι συνέπειες κάθε επιλογής, με τις επιπλέον προκλήσεις που αναφύονται σε κάθε περίπτωση (βλ. αναπαραγωγή με συμμετοχή τρίτου). Η αποκάλυψη στο παιδί που θα γεννηθεί του τρόπου σύλληψής του είναι και σε αυτή την περίπτωση πολύ σημαντικό θέμα. Τέλος, μπορεί να είναι χρήσιμη και η ψυχο-εκπαίδευση σε θέματα νομοθεσίας σε ό,τι αφορά την αναδοχή παιδιού από ομόφυλα ζευγάρια για την Ελλάδα και για άλλες χώρες.

Υιοθεσία μετά την Υπογονιμότητα

Τα ζευγάρια που αποφασίζουν να προχωρήσουν στην δημιουργία οικογένειάς υιοθετώντας ένα παιδί, τις περισσότερες φορές έχουν ήδη διαπλεύσει τα νερά της υπογονιμότητας και των ιατρικών διαδικασιών, έχοντας βιώσει μια σειρά από απώλειες. Τα υπογόνιμα ζευγάρια που καταλήγουν στην υιοθεσία, έχουν ανάγκη να πενθήσουν τις απώλειες αυτές, προκειμένου να δημιουργήσουν την οικογένεια που επιθυμούν ως ικανοποιημένοι θετοί γονείς. Τα ζευγάρια που υιοθετούν παιδί/ά χρειάζονται να αναγνωρίσουν και να επεξεργαστούν αυτές τις απώλειες πριν προχωρήσουν στην υιοθεσία, καθώς αυτές δεν «θεραπεύονται» με την απόκτηση του θετού τους παιδιού. Η Συμβουλευτική σε αυτήν την περίπτωση δεν αφορά μόνο τα ζητήματα γύρω από την ανατροφή του παιδιού, αλλά στοχεύει και στην επεξεργασία της απώλειας της βιολογικής γονεϊκότητας του παιδιού που θα επιθυμούσε το ζευγάρι, όπως και άλλων απωλειών του είναι λιγότερο απτές.

Μέσω της Συμβουλευτικής, τα ζευγάρια ή τα άτομα που υιοθετούν ένα παιδί μετά από την εμπειρία της υπογονιμότητας, μπορούν να πάρουν αποφάσεις στον νέο δρόμο προς την γονεϊκότητα που να εκφράζουν αυτό που νιώθουν, καθώς διαμορφώνουν την ταυτότητά τους ως γονείς. Με τη βοήθεια του Συμβούλου-Ψυχοθεραπευτή, αυτά τα ζευγάρια και άτομα έρχονται σταδιακά σε θέση να νιώσουν ασφαλείς στο ρόλο τους ως πραγματικοί γονείς, αντλώντας ικανοποίηση και ευτυχία από την ανατροφή ενός παιδιού που θα νιώθει καλοδεχούμενο.